Anaksagoas Kimdir?
(M.Ö. 500 - 428) Yunan doga filozofu. Klazomenai'de dogan Anaksagoras Atina'da bir okul açarak Perikles, Euripides, Arkhealos (bazi yazarlara göre Sokrates), vb. bir çok ögrenci yetistirmistir. Bazi parçalari günümüze kadar kalan Tabiat Üzerine adli bir eser yazdi. Platon'un Phaidion'unda Sokrates onun dersinden söz açar.
Anaksagoras, cisimlerin birbirine benzer çok küçük parçalardan olustugunu savunmus, zekayi (nous) bütün bunlarin üzerine yerlestirmistir. "Baslangiçta çok büyük bir kaos varken, zekanin gelip her seyi düzene soktugunu" ileri sürmüstür. Yildizlarin hareketini, evrenin dönüsünü ve dünyayi bu zeka yönetiyordu. Ona göre doga, gözle görülemeyecek kadar küçük parçaciklardan meydana geliyordu. Her sey küçük, daha küçük parçaciklara bölünebilir ancak en küçük parçada bile her seyden bir sey vardir.
Plutarkhos'un anlattigi bir olay onun gerçekçiligini yeterince belirtir. Atina'da Perikles'e karsi olanlar bulduklari tek boynuzlu bir danayi öne sürerek Perikles'in diktatör olacagi propagandasini yaparlar. Anaksagoras kalabalik bir toplulugun önünde söz konusu boganin basini ameliyat ederek iki boynuzun olusmasini engelleyen anormalligi açiklar. Tanrisizlikla suçlanip ölüme mahkum edilince, Atina'yi terk etmek zorunda kaldi.
Anaksagoras, astronomiyle de ilgileniyordu. Gökyüzündeki tüm cisimlerin Yer ile ayni maddeden meydana gelmis oldugunu öne sürüyordu. Bu fikre bir meteoru inceledikten sonra varmisdi. Bu nedenle baska gezegenlerde de hayat oldugu düsünülebilir, diyordu. Öne sürdügü fikirlerden bir digeri de Günes'in bir tanri olmayip Peloponnesos Yarimadasi'ndan irice, kor halinde bir kütle olduguydu. Ayrica Anaksagoras, Ay'in isigini günesten aldigini varsayip Ay ve Günes tutulmalarini bununla açiklamistir. Ayrica, hayvanlarin anatomilerini incelemis ve baliklarin solungaçlariyla nefes aldigini kesfetmisti.
Anaksagoras, cisimlerin birbirine benzer çok küçük parçalardan olustugunu savunmus, zekayi (nous) bütün bunlarin üzerine yerlestirmistir. "Baslangiçta çok büyük bir kaos varken, zekanin gelip her seyi düzene soktugunu" ileri sürmüstür. Yildizlarin hareketini, evrenin dönüsünü ve dünyayi bu zeka yönetiyordu. Ona göre doga, gözle görülemeyecek kadar küçük parçaciklardan meydana geliyordu. Her sey küçük, daha küçük parçaciklara bölünebilir ancak en küçük parçada bile her seyden bir sey vardir.
Plutarkhos'un anlattigi bir olay onun gerçekçiligini yeterince belirtir. Atina'da Perikles'e karsi olanlar bulduklari tek boynuzlu bir danayi öne sürerek Perikles'in diktatör olacagi propagandasini yaparlar. Anaksagoras kalabalik bir toplulugun önünde söz konusu boganin basini ameliyat ederek iki boynuzun olusmasini engelleyen anormalligi açiklar. Tanrisizlikla suçlanip ölüme mahkum edilince, Atina'yi terk etmek zorunda kaldi.
Anaksagoras, astronomiyle de ilgileniyordu. Gökyüzündeki tüm cisimlerin Yer ile ayni maddeden meydana gelmis oldugunu öne sürüyordu. Bu fikre bir meteoru inceledikten sonra varmisdi. Bu nedenle baska gezegenlerde de hayat oldugu düsünülebilir, diyordu. Öne sürdügü fikirlerden bir digeri de Günes'in bir tanri olmayip Peloponnesos Yarimadasi'ndan irice, kor halinde bir kütle olduguydu. Ayrica Anaksagoras, Ay'in isigini günesten aldigini varsayip Ay ve Günes tutulmalarini bununla açiklamistir. Ayrica, hayvanlarin anatomilerini incelemis ve baliklarin solungaçlariyla nefes aldigini kesfetmisti.
Yorumlar