Yahya Kemal Beyatlı

YAHYA KEMAL BEYATLI

Yirminci yüzyıl Türk Edebiyatı şairi ve yazarı olan Yahya Kemal Beyatlı, 2 Aralık 1884 yılında Üsküp’te dünya gelmiştir ve asıl adı Ahmed Agah’tır. Babası; Üsküp Belediye Başkanı Nişli İbrahim Naci Bey’in oğlu, annesi ise şair Lefkoşalı Galib’in yeğenidir.

Çocukluğu Üsküp’teki Rakafço Çiftliği’nde geçen Yahya Kemal Beyatlı, yaşadığı yerin etkilerini eserlerine de yansıtmıştır. İlköğrenim eğitimini Üsküp’te gören Yahya Kemal Beyatlı, lise öğrenimine de yine Üsküp’te başlamış aynı zamanda Arapça ve Farsça dersleri de almıştır. 1902 yılında İstanbul’a gelerek lise öğrenimini Vefa Lisesi’nde sürdürmüştür.

Jön Türkler akımından etkilenerek 1903 yılında Paris’e kaçan Yahya Kemal Beyatlı, Meaux Kolejinde Fransızcasını geliştirmiştir. 1904 yılında ise Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne başlayan Yahya Kemal Beyatlı, Jön Türklerle de diyologa girmiş, dönemin ünlü kişileriyle tanışmıştır.

9 yıl Paris’te kalan Yahya Kemal Beyatlı, 1912 yılında İstanbul’a dönmüş, 1913 yılında ise Darüşşafaka’da edebiyat ve tarih öğretmenliği görevlerinde bulunmuş, Darülfünun’da da çeşitli derslere öğretmenlik yapmıştır. Aynı zamanda, “Süleyman Sadi” takma adıyla birçok gazetede makaleleri yayınlanmıştır. Sanat, tarih ve milliyetçilik konularındaki yeni fikirlerini, sohbetler aracılığıyla aydın çevrelere aktarmış ve benimsemelerini sağlamıştır. Birinci Dünya Savaşı döneminde Ziya Gökalp’ın çıkardığı Yeni Mecmua’da ilk kez şiirleri yayınlanan Yahya Kemal Beyatlı, arkadaşlarıyla birlikte “Dergah” isimli dergiyi kurarak, iki boyunca şiirlerinin ve makalelerinin yer aldığı bu dergiyi yayınlamaya devam etmiştir. Hakimiyet-i Milliye gazetesine başyazar olan Yaşar Kemal Beyatlı, 1922 yılında Lozan’a giden Türk heyetine de müşavir olarak katılmıştır. Sonrasında ise İstanbul, Yozgat, Tekirdağ ve Urfa milletvekilliği görevini yapmış, Madrit, Varşova, Lizbon elçiliğinde bulunmuştur. Bir yıl kadarda Pakistan elçiliğinde bulunduktan sonra emekli olarak İstanbul’a dönen Yahya Kemal Beyatlı, 1958 yılında hayatını kaybetmiştir.

Edebi Kişiliği:

Yahya Kemal Beyatlı, Paris’e siyasi amaçlarla gitmiş olmasına rağmen burada siyasetten daha çok sanatla ilgilenmiştir. Fransız şair ve eserlerinden etkilenmiş böylece Hamid ve Servet-i fünun etkisinden kurtulmuştur. Yahya Kemal Beyatlı, klasik divan şiiri tarzını, batı şiirlerindeki bütünlük anlayışıyla birleştirmiştir. Osmanlı’nın aruz kalıplarını, neoklasik tarzla bir araya getirerek yeni baştan şekillendirmiştir. “Ok” şiiri dışındaki tüm şiirlerini aruz ölçüsüne göre yazan Yahya Kemal Beyatlı, Farsça ve Arapça kelimelerden de vazgeçmemiştir. Osmanlı hayranı olan şair, bu hayranlığını şiirlerine de yansıtmıştır. Lirik-epik şiirlerinde daha çok İstanbul, doğa, aşk, sonsuzluk ve ölüm konularını ele almıştır.

Yahya Kemal Beyatlı, yaşarken eserlerinin hiçbirini kitapta toplamamıştır. Yahya Kemal öldükten sonra eserleri, Yahya Kemal Enstitüsü tarafından kitap haline getirilmiştir.

Yahya Kemal Beyatlı Eserleri:

Şiirleri :

1961- Kendi Gök Kubbemiz

1962- Eski Şiirin Rüzgarıyla

1963- Rubailer ve Hayyam Rubailerini Türkçe Söyleyiş

1976- Bitmemiş Şiirler

Yazıları:

1964- Aziz İstanbul

1966- Eğil Dağlar

1968- Siyasi ve Edebi Portreler

1971- Edebiyata Dair

1973- Çocukluğum Gençliğim Siyasi ve Edebi Hatıralarım

1975- Tarih Musahabeleri

1977- Mektuplar- Makaleler